Fındığı kime satmalı; TMO'ya mı, Lisanslı Depo'ya mı, Fiskobirlik'e mi, serbest piyasaya mı?..

“Akletmek, Müslümanlar tarafından terk edildi. Bu yüzden sefil bir hale düştüler.” (İbn-i Haldun)

***

Fındığı Kime Satmalı?..

Fındığını satmayı veya emanete vermeyi düşünen, fakat henüz fındık alıcıları hakkında yeterli araştırma yapmamış/yapamamış fındık üreticilerimize (yorumsuz) kısa ve özet bilgiler…

***

Fındık alıcıları kimlerdir?..

Bugün itibariyle fındık alıcılarının genel tasnifi:

1. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)

2. Lisanslı Depo

3. FİSKOBİRLİK

4. Serbest Piyasa (fındık tüccarları)

***

     1- TMO

Devlet tarafından bu yılki fındık fiyatının 22,50 TL olarak açıklanmasından sonra TMO 24 Ağustostan itibaren fındık alımlarına başladı… Diğer alıcılar da TMO fiyatını baz alarak fındık alımlarına devam ediyor.

 

TMO’nun uyguladığı kabuklu fındık fiyatı (% 50 sağlam iç esasına göre, yani 50 randıman) bürüt TL/Kg:

• Giresun kalite (yağlı-tombul): 22.50

• Levant kalite………………...: 22.00

• Sivri kalite …………………..: 21.00

53 randıman fındık TMO’da net (bütün kesintiler çıktıktan sonra) ortalama 23,70 TL’yi buluyor…

***

TMO’da alımlar randevu sistemine göre yapılıyor…

 

Merkez İlçede fındık alım mahalli: Güre mevkiinde Giresun Ticaret Borsası yanı

 

Merkez İlçede Eylül ayı içerisinde (şu an itibariyle) randevu sıkıntısı görülmüyor, her gün randevu alınabiliyor.

 

Randevu kapasitesi (verilebilecek azam fındık miktarı, kontenjan) Merkez ilçede dönüm başı normalde 77 kilo… Buna ilave biraz tolerans tanındığı da söyleniyor.

 

Ürün bedeli ödemeleri 10 gün içerisinde banka hesaplarına yatırılıyor…

***

TMO’nun fındık alım şartları:

• Sağlam iç fındık oranı % 40 ve üzeri,

• Rutubet oranı % 6’a kadar,

• Buruşuk iç fındık oranı % 10 ve altı,

• Çatlak, kırık ve iç fındıkların toplam oranı % 5 ve altı,

• Yabancı madde oranı (taş, toprak vb.) % 0,5 ve altı

***

      2- Lisanslı Depo

 

Lisanslı Depo, özet ifadeyle fındığın emanete bırakıldığı depo demektir.

Giresun’daki Lisanslı Deponun unvanı: GİFLİDAŞ (Giresun Fındık Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş.)

Lisanslı Depo, Giresun Ticaret Borsası tesislerinde (TMO’nun alım elemanlarıyla) alım yapıyor…

Lisanslı Depoya teslim edilen ürünler karşılığında Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) veriliyor…

 

Lisanslı Depo, fındığı satın almıyor, belirlenen bedel üzerinden fındığı emanete kabul ediyor… İlk 6 ay depo kirası almıyor… 6 aydan sonra günlük ton başı 49 kr. kira alıyor.

 

Giresun kalite (yağlı-tombul) kabuklu fındık (TMO gibi) 50 randıman bürüt 22.50 TL’den alım yapıyor (teslim edilen fındığın bedelini belgeliyor!)… 53 randıman fındık (bütün kesintiler çıktıktan sonra) ortalama 23,70 TL’yi buluyor…

 

Lisanslı Depo alım şartları:

• Sivri fındık kabul edilmiyor,

• Yağlı fındıkta % 5’e kadar sivri ve kara kabul ediliyor… Kara oranı % 5’den fazla olursa Levant kalite fiyatından alınıyor.

***

Lisanslı Depo avantajı...

Lisanslı Depoya teslim edilen fındık bedeli karşılığı alınan ELÜS belgesi tutarının % 75’ine kadar faizsiz azami 9 ay vadeli kredi imkânı bulunuyor… Mesela 10 bin liralık fındık teslim eden üretici, fındık bedeline dokunmadan 7.500 lira (faizsiz 9 ay) krediyi anında Ziraat Bankasından kullanabilir…

Lisanslı Depoya bırakılan fındık istenildiği zaman başkalarına satılabilir, fındık olarak geri alınabilir, TMO’ya da randevu kapasitesi (satabileceği azami kontenjan) miktarı kadar satılabilir.

***

TMO ile Lisanslı Depo arasında ne fark var?…

• TMO’da hamaliye fındık bedelinden (hesaptan) düşülüyor, Lisanslı Depoda peşin alınıyor (Kredi kartı geçeri değil),

   

• TMO’da alımlar randevu sistemine göre yapılıyor, Lisanslı Depoda önceden randevu almaya gerek yok, her an fındık teslim edilebiliyor…

   

• Rutubet-kalite analizi ve randıman için alınan 1,5 kg. fındık tartıya dâhil edilmiyor… Lisanslı Depoda üretici talep ederse 60 gün içerisinde 1 kg. fındığını geri alabiliyor. 60 gün içerisinde alınmayan fındıklar Ticaret Borsası hesaplarına gelir olarak kaydediliyor.

   

• Lisanslı Depo alımlarında stopaj muafiyeti uygulanıyor olsa da, (bendenizin tespitine göre) netice itibariyle TMO’nun net ödediği fiyatla Lisanslı Deponun fiyatı arasında pek fark görülmüyor. Mesela 53 randıman Giresun Kalite fındık her ikisinde de (bütün kesintiler çıktıktan sonra) net 23,70 civarında oluyor.

   

***

       3- FİSKOBİRLİK

Fiskobirlik, Giresun kalite (yağlı-tombul) kabuklu fındık 50 randıman net 22.00 TL’den alım yapıyor… Ürün bedeli ödemeleri peşin… 53 randıman fındık Fiskobirlik’te net 23,50’ye geliyor.

 

Fiskobirlik, nakliye ve hamaliye (üreticiye değil) kendilerine ait olmak üzere üreticinin kapısından fındığını alıyor…

 

Fiskobirlik, emanete de fındık kabul ediyor.

***

       4- Serbest piyasa

Serbest Piyasada Giresun kalite (yağlı-tombul) kabuklu fındık ortalama net 22.50 TL’den alıcı buluyor…

Fındık kırıcısı (fabrika sahibi) tüccarlar genelde randıman üzerinden alım yapmış olsalar da manav denilen bazı firmalar (muhtemelen bu sezon Merkez İlçede fındık randımanının ortalama 53 geldiği varsayımıyla olsa gerek) randıman yapmaksızın (randımana bakmaksızın) net 22.50 TL’den alım yapıyorlar… Üstelik (nakliye ve hamaliye kendilerine ait olmak üzere) üreticinin kapısından fındığını alıyorlar.

***

Hâsılı kelam:

• TMO ve Lisanslı Depoya üretici fındığını kendi götürüyor, nakliye ve hamaliye kendine ait oluyor…

   

• Fiskobirlik ve serbest piyasa tüccarı fındığı üreticinin kapısından alıyor… Üreticinin nakliye ve hamaliye derdi olmuyor…

   

• Fındığı kaliteli olan, randımanı 53’ün üzerinde olan üreticilerin fındığını randıman üzerinden satmaları daha avantajlı görülüyor…

   

Bu fiyatlar Giresun Merkez ilçesine göredir. İlçelere göre fiyat farkının bulunması gayet tabiidir.

***

Ârife tarif gerekmez… Ârif olana bir işaret yeter!..

 

Vesselam…

06 Eylül 2020 Pazar / 18 Muharrem 1442